1-
Khi không (bỗng nhiên)
thấy tức thở
Lư do: có thể là do nghẽn
mạch phổi(pulmonary embolus).
Nhận xét: Cảm thấy khó thở sau khi tập thể dục hay đang ngồi có thể là do
vận động hay do ưu tư lo lắng. Nhưng nếu
đột nhiên bị khó thở có thể là do chứng nghẽn mạch phổi do cục đông máu làm
nghẹt mạch máu trong phổi. Bệnh này có thể nguy hiểm tới tính mạng.
Một lư do khác là tim lên cơn đau hoặc trụy tim. Cả hai t́nh huống trên đều
làm cho bệnh nhân thở gấp hay khó chịu hoặc cảm thấy thiếu không khí. Cần
đưa bệnh nhân đi cấp cứu.
2-
Tim đập rộn trong
khi đang ngồi yên
Lư do: có thể là do lên cơn đau tim (heart
attack).
Nhận xét: Đánh trống ngực (palpitations) có thể chỉ là v́ ưu tư lo lắng,
nhưng cũng có thể là
dấu hiệu của cơn đau tim hay chứng loạn nhịp tim (arrhythmia) .Nên liên lạc
với bác sĩ ngay.
3-
Choáng váng chóng
mặt khi ra khỏi giường
Lư do: có thể là do huyết áp
thấp.
Nhận xét: Chóng mặt vào buổi sáng được gọi là "huyết áp thế đứng thấp"
(orthostatic hypotension) gây ra bởi sự
loại nước (dehydration) , bệnh tiểu đường, bệnh Parkinson, bệnh trụy tim,
hay thuốc men bao gồm cả thuốc lợi tiểu và thuốc huyết áp. Một lư do
khác có thể là chứng "chóng mặt tư thế nhẹ " (benign positional vertigo) gây
ra bởi sự xáo trộn của các bộ phận cân bằng của tai trong. Nên đi gặp bác sĩ
để chẩn đoán.
4-
Nước tiểu ṛ rỉ
Lư do: có thể là do chứng són đái (urinary incontinence) mà
nguyên nhân không phải v́ lăo hoá, nhiểm khuẩn đường tiểu (urinary tract
infection-UTI) , bệnh tiền liệt tuyến, dây thẩn kinh bị ép. hoặc tiểu đường
Nhận xét: đi gặp bác sĩ để chẩn đóan
5-
Đầu đau
như búa bổ
Lư do: có thể là do xuất
huyết năo
Nhận xét: Trong phần lớn trường hợp đó là triệu chứng của chứng nhức nửa đầu
(migraine) chỉ cần uống thuốc giảm đau và nghỉ ngơi là hết. Nhưng một vài
trường hợp hiếm xẩy ra là chứng nhức đầu có thể là dấu hiệu có khối u hay
xuất huyết trong năo. Cẩn
đặc biệt chú ư là khi bị đau nhiều nửa bên đầu một cách đột
ngột và kéo dài mà lại kèm theo buồn nôn, ói mửa, và chảy nước mắt. Trong
trường hợp sau này phải đi bệnh viện gấp.
6-
Mắt bị
sưng vù
Lư do: có thể là do viêm dây thần kinh mắt (optic neuritis).
Nhận xét: Dây thần kinh mắt có thể bị nhiễm khuẩn hay bị dị ứng. Nếu chữa
sớm th́ không hại ǵ cho mắt v́ vậy cần đi bác sĩ khẩn cấp.
7-
Tai đau và mắt nh́n thấy hai h́nh (song thị)
Lư do: có thể do tai giữa bị nhiễm khuẩ
Nhận xét: Bệnh có thể trở thành nghiêm trọng bất ngờ v́ vậy cần đi bác sĩ
cấp thời nếu chứng đau không dứt và/hoặc có bị thêm chóng mặt lảo đảo, nhức
đầu, ói mửa, song thị, nửa ngủ nửa thức, cổ cứng đơ, sưng ở sau tai, sốt
nhiều và liệt mặt.
8-
Tự nhiên
giảm sút kư
Lư do: có thể là do ung thư.
Nhận xét: Nếu ăn uống vẫn b́nh thường như cũ mà đột nhiên bị sút cân th́ có
thể là bị bệnh ác tính. Một nguyên nhân khác cũng có thể là do sự bất b́nh
thường nội tiết (endocrinic abnormality) như bệnh tuyến giáp trạng (thyroid
disorder), trầm cảm hay tiểu đường. Nên đi gặp bác sĩ ngay để chẩn đoán.
9-
Đột nhiên đau háng
Lư do: có thể là do tinh hoàn bị xoắn
Nhận xét: Đây là một khuyết tật bẩm sinh khá thông thường. Ống dẫn tinh
trùng bị xoắn làm máu không chạy tới tinh hoàn. Cơn đau cũng giống như bị đá
vào háng. Đôi khi ngoài cơn đau c̣n thấy bị sưng nữa. Trong ṿng 4 hay 6
tiếng th́ c̣n cứu đươc, chứ trễ từ 12 đến 24 tiếng th́ coi như phải cắt bỏ.
Một nguyên nhân khác có thể là nhiểm khuẩn mào tinh hoàn (epididymis) tức là
bộ phận trữ tinh trùng. Trong trường hợp này có thể dùng trụ sinh để chữa
trị.
10 -
Đau nhói gan bàn chân
Lư do: có thể là do bệnh
thần kinh (neuropathy) .
Nhận xét: Đau nhói cứ tái phát ở bất cứ chỗ nào trên cơ thể có thể là do sự
nén ép dây thần kinh, tăng thông khí phổi (hyperventilation) hoặc bệnh thần
kinh. Liên lạc với bác sĩ càng sớm càng tốt.
11-
Vết thâm
tím măi không tan
Điều ǵ xẩy ra: bệnh tiểu đường.
Nhận xét: Vết đứt hay thâm tím chậm lành có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu
đường (dấu hiệu khác gồm có da bị ngứa hoặc đau nhói bàn tay hay bàn chân).
Nên t́m cách giảm cân (giảm 10 phẩn trăm trọng lượng ảnh hưởng đáng kể lên
mức đường trong máu), tập thể dục và coi chừng thói quen ăn uống.
12 -
Răng đau
buốt khi ăn Sô-cô-la
Điều ǵ sẽ xẩy ra: viêm lợi.
Nhận xét: Một trong những dấu hiệu đầu tiên của sâu răng là nhạy cảm với đồ
ngọt. Dấu hiệu đầu tiên khác là răng mất mầu và có mùi khi cà răng. Kỹ thuật
laser có thể phát hiện sớm các ổ răng sâu và tiêu diệt các vi khuẩn trước
khi làm sâu răng.
13 -
Ṿng eo rộng
42 inch
Điều ǵ sẽ xẩy ra: bất lực.
Nhận xét: Có thể bây giờ chưa có vấn đề nhưng trong tương lai bạn có thể bị
loạn năng cường dương (erectile disfunction) . Nguyên do là v́ khi đàn ông
quá mập các động mạch thường hay bị nghẹt nên ḍng máu không đủ làm cho
cương. Hăy tập thể
dục đều cho đến khi eo thon lại, thắt vừa dây lưng 34 inch.
14 -
Mắt thoáng
không thấy ǵ - chỉ trong một giây
Lư do: có thể là do đột quỵ
(stroke).
Nhận xét: Các yếu tố rủi ro chính của đột quỵ là cao huyết áp (trên 140/90)
và cholesterol toàn phần cao hơn 200. Bị tê một bên người và tạm thời hai
mắt không nh́n thấy ǵ là những dấu hiệu đáng chú ư nhất. Đột nhiên bị tê,
nói liú lưỡi, hay mất thăng bằng có thể là bẳng chứng của một cơn đột quỵ
nhẹ gọi là đột quỵ thiếu máu cục bộ đoản kỳ (transient ischemic attack-
TIA). Đột quỵ nhẹ này thường báo trước một đột quỵ thật sự nên khi có triệu
chứng của TIA th́ phải gặp bác sĩ ngay.
15 -
Có cảm
giác như bị ợ nóng (heartburn)
Lư do: có thể là do chứng đau thắt (angina).
Nhận xét: Đau ngực cả hàng giờ, lúc
có lúc không, được bác sĩ gọi là "hội chứng
mạch vành không ổn định" (unstable coronary syndrome). Nguyên nhân là
v́ các cục đông máu đươc tạo thành bên trong thành động mạch vành ngay tại
chỗ mảng (plaque) bị bể vỡ. Khoảng
50 phẩn trăm những người có hội chứng trên đây sẽ bị lên cơn đau tim trong
ṿng 6 tháng sau. Mỗi khi thấy đau thắt ngực, cần phải đi bệnh viện.
16 -
Đau lưng nhiều
Lư do: có thể là do chứng ph́nh mạch (aneurysm).
Nhận xét: Đau cũng tương tự như vừa dọn dep xong tủ quẩn áo bề bộn. Thế
nhưng chườm nóng, nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau thông thường lại không
khỏi. Nếu không phải v́ tập thể dục th́ đau lưng bất chợt như vậy có thể là
dấu hiệu của chứng ph́nh mạch. Chứng đau này chỉ hết khi động mạch chủ bị
bể. Một nguyên nhân khác của chứng đau lưng này - kém phần nguy hiểm hơn -
là sạn thận. Bác sĩ cho chụp CT scan để xác định vị trí và h́nh dạng của chỗ
mạch ph́nh, sau đó cho uống thuốc huyết áp hay giải phẫu ghép nối nhân tạo.
17-
Ngồi lâu trên ghế
không yên
Lư do : có thể do các cơ lưng bị căng thẳng.
Nhận xét : Nếu cứ phải thay đổi vị thế ngồi luôn tức là có dấu hiệu các cơ
lưng bị căng thẳng và điều này có thể dẫn đến đau lưng dưới. Cẩn phải lựa
chọn ghế ngồi cho thoải mái, sao cho đầu ở vị trí ngay đối với cột sống để
giảm tối thiểu sức căng thẳng trên cổ, vai và lưng dưới.
18 -
Bạn mới
biết thân phụ bị cao huyết áp
Điều ǵ sẽ xẩy ra: bạn cũng sẽ bị cao huyết áp luôn.
Nhận xét: V́ bệnh cao huyết áp vừa phải không có dấu hiệu bên ngoài nên cẩn
phải đo huyếp áp mỗi năm một lần, nhất là nếu trong gia đ́nh có tiền sử bị
cao huyết áp. Nghiên cứu cho thấy là những người bị căng thẳng tinh thần v́
cha mẹ mắc bệnh cao huyết áp cũng có nhiểu rủi ro bị bệnh này luôn. Nếu số
đo huyết áp cao hơn 140/90, bạn nên tập thể dục nhiều hơn, t́m cách sụt cân,
giảm sodium trong chế độ ăn uống, ăn loại cá tốt cho tim, uống nhiều vitamin
C.
19 -
Tay bị run khi tập thể dục
Lư do: có thể là do cơ bắp bị mỏi mệt.
Nhận xét: Nếu bạn đă bỏ tập cả nhiều tháng th́ cơ bắp bị run có thể là v́
mệt mỏi. V́ vậy khi mới tập trở lại bạn nên tập vừa phải, đừng tập quá mệt.
Bạn hăy ngưng tập khi
cảm thấy các cơ bắp bắt đầu run.
20 -
Trong bàn
tiệc bạn thấy mọi thứ đều quay cuồng
Lư do: do bạn đă quá chén.
Nhận xét: Rượu làm suy yếu hệ thần kinh trung ương. V́ vậy nếu bạn uống quá
nhiều, tất cả những ǵ trong cơ thể có liên quan tới hệ này sẽ đều bị suy
yếu: trí phán đoán, khí sắc, khả năng phối hợp và quân b́nh, sự nhạy cảm với
đau đớn, khả năng sinh dục… Bạn nên tránh đừng uống rươu nhiều. Bạn nên nhớ
là nếu nồng độ rượu trong máu hơn 0.06 phần trăm là trên pháp lư bạn đă bị
coi như là say rượu.
21-
Đau dai
dẳng ở bàn chân và cẳng chân
Lư do: nhiều triển vọng là do gẫy xương v́ sức nén (stress
fracture).
Nhận xét: Cũng giống như các mô khác trong cơ thể, xương tự tái tạo. Nhưng
nếu bạn tập thể dục quá mạnh, xương không có cơ hội để lành trở lại nên một
vết gẫy v́ sức nén (stress fracture) sẽ có thể xuất hiện. V́ thế mu bàn chân
và phiá trước cẳng chân sẽ đau dai dẳng. Bạn càng tập thể dục th́ càng đau
và ngay cả khi ngưng nghỉ cũng đau. Uống thuốc ibuprofen hay paracetamol
không ăn thua ǵ. Thuốc mầu phóng xạ cho thấy chỗ xương gẫy qua h́nh chụp
tia X, và bác sĩ sẽ bắt bạn phải nghỉ tập cho đến khi xương lành. Trường hợp
xấu nhất là bạn phải bó bột vài tuần.
22 -
Đau như cắt ở bụng
Lư do: V́ vùng giữa xương sườn và háng có kẹt đầy các bộ phận
nên đau có thể là triệu chứng hoặc của viêm
ruột thừa, viêm tụy tạng hoặc của
túi mật bị sưng. Cả ba trường hợp đểu có cùng một nguyên nhân : v́
một lư do nào đó các bộ phận này đă bị nhiễm khuẩn nguy hại đến tính mạng.
Nhận xét : Nếu để bộ
phận nói trên bể vỡ ra th́ bệnh nhân có thể bị chết, v́ vậy cẩn đi bệnh viện
cấp thời.
23-
Cẳng chân bị đau
và sưng to
Lư do: có thể là do chứng huyết khối tĩnh mạch sâu (deep vein
thrombosis –DVT).
Nhận xét: Chỉ cẩn ngổi một chỗ liền chừng 6 tiếng hay hơn là máu sẽ tụ ở
cẳng chân dưới tạo thành cục đông máu (gọi là chứng huyết khối tĩnh mach
sâu). Cục đông máu đủ lớn sẽ làm nghẹt tĩnh mạch bắp chân gây đau và sưng.
Xoa cẳng chân là điểu đầu tiên bạn sẽ làm nhưng cũng là điều tệ hại nhất v́
cục đông máu lớn có thể chạy ngược lên phổi, điều nầy gây nguy hiểm đến tính
mạng của bạn. Muốn chụp h́nh tia X để định bệnh DVT bác sĩ phải chích chất
mẩu vào tĩnh mach. Bác sĩ sẽ cho thuốc làm tan cục đông máu hoặc đặt cái lọc
vào tĩnh mạch để chặn cục đông máu không cho chạy lên phổi.
24 -
Tiểu tiện bị đau
Lư do: có thể là do ung thư bàng quang (bọng đái).
Nhận xét: Rặn tiểu là cả một cực h́nh và nước tiểu lại có màu rỉ sắt. Đau và
máu trong nước tiểu là hai triệu chứng của ung thư bàng quang. Hút thuốc là
yếu tố rủi ro bị bệnh lớn nhất. Nếu khám phá sớm bệnh có 90 phẩn trăm triển
vọng được chữa khỏi. Nhiễm khuẩn bàng quang cũng có cùng các triệu chứng như
trên
