|
Bạn ta ơi !
Hạt Cát - Nhỏ Mít Ướt ngày xưa Bạn… Khi xem mấy bức h́nh cựu học sinh bạn gửi sang cho nhóm thân hữu THĐ, nhất là các bà, ḿnh cố mở to mắt ra nh́n coi có t́m được đường nét quen thuộc của …cố nhân nào hay không, nhưng mà chịu thôi, chẳng thấy ǵ cả. Nhưng mà rồi dù không thấy ǵ, mấy bức ảnh đó vẫn làm ḿnh bâng khuâng nghĩ ngợi hàng giờ. Dù không có ai quen trong ảnh, nhưng nh́n h́nh dung các bạn trong ảnh ḿnh đoán có thể là suưt soát trang lứa với ḿnh, với bạn và các bạn khác cùng niên học ngày xưa, ḿnh cảm thấy ngậm ngùi làm sao. Nhớ đến ngày xưa là nhớ đến biết bao h́nh ảnh đẹp đẽ. Những mái đầu thuở nào xanh xanh đă ươm biết bao nhiêu trái mộng hồng hồng. Giờ đây, mỗi người c̣n trong ảnh và những người vắng mặt, hỏi mấy ai hái được trái mộng vào lúc chín muồi mà ḿnh đă từng ươm từ thuở c̣n xanh. Ngày xưa ấy, dù mỗi người có một hoàn cảnh, mỗi nguời có một thế giới, nhưng mà ai nấy cũng mang một tấm ḷng trong sáng, ai nấy cũng ươm một trái mộng mơ. Có thể h́nh ảnh trái mộng của mỗi bạn không giống nhau. Tùy hoàn cảnh gia đ́nh, tùy khả năng hội nhập, khả năng đấu tranh với cuộc đời mà bạn ḿnh vẽ nên trái mộng của riêng ḷng. Ngày xưa ấy, nh́n những người bạn ḿnh là con nhà khá giả, xinh đẹp, học hành giỏi giang, được thầy cô và bạn bè quư mến, ai mà không nghĩ rằng tương lai của bạn ấy chắc chắn là sẽ rực rỡ, huy hoàng. Lại nh́n các bạn gia cảnh thanh bần, khó thể đeo đuổi việc học đến nơi đến chốn, ai cũng tưởng rằng tương lai của bạn ấy sẽ không dễ dàng . Nhưng rồi… mấy ai học được chữ ngờ. Thời gian trôi qua một thoáng phù du, việc xảy ra trong đời đă khiến người ta phải chấp nhận những t́nh huống ngỡ ngàng đến chóng mặt. Nh́n những bạn tuy ḿnh không quen trong ảnh, ḿnh vẫn thấy thấp thoáng những nỗi đắng cay chua chát của cuộc đời ẩn hiện đằng sau những nét cằn cỗi được che dấu bằng nụ cười. Nét cằn cỗi ấy ẩn chứa rất nhiều nước mắt. Ḿnh cảm thấy xót xa cho các bạn ấy, nhưng đồng thời ḿnh cũng cảm thấy nhẹ nhỏm khi biết rằng các bạn đă có thể tạo cơ hội gặp gỡ nhau như ngày hôm nay. Ḿnh thầm cám ơn trời, ḿnh có hoàn cảnh may mắn hơn các bạn, tuy rằng đời ḿnh cũng từng đă rơi ít nhiều nước mắt, nhưng nước mắt của ḿnh có lẽ không thấm vào đâu so với các bạn ấy. Hoàn cảnh các bạn ấy, có thể cũng có người rất tốt, cũng có người không đến nỗi nào, nhưng cũng có những trường hợp thật là bi đát. Giống như cô bạn …nối khố của ḿnh vậy. Mấy năm trước có cơ hội về thăm quê, ḿnh tất tả đi t́m cô bạn nối khố ngày xưa ấy của ḿnh, để rồi…để rồi lại chia tay mà không cách nào ngăn được ḍng nước mắt. Ngày xưa ấy, ḿnh là một cô bé nhút nhát, ít nói lại mau nước mắt, bạn bè hay trêu chọc bằng cái từ “ nhỏ mít ướt”. Hễ mỗi lần có ai bắt nạt ḿnh th́ cô bạn nối khố - lớn hơn ḿnh một tuổi - ra tay nghĩa hiệp chống lưng cho ḿnh. Ḿnh và bạn ấy học chung từ lớp năm trường làng. Khi c̣n ngồi bậc tiểu học, ḿnh và bạn ấy như h́nh với bóng. Nhà ḿnh đến nhà bạn chỉ cần băng ngang một con đường ṃn dẫn ra quốc lộ 13 xuyên qua một khu vườn nhỏ, nằm cách xa quận lỵ Lái Thiêu vài ba cây số. Thuở ấy, dù cặp kè đi học gặp nhau mỗi ngày, ngày nghĩ học ḿnh vẫn cứ hay đến nhà bạn ấy chơi. Nhà bạn ấy có ruộng lúa, có nương khoai, rẫy dưa, luống cà theo từng mùa trong năm. C̣n nhà ḿnh, ông cụ ḿnh là công chức về hưu vui thú điền viên với khoảnh vườn nhỏ bé, cây cối trồng trọt trong vườn hầu như chỉ để cho vui mắt và để làm quà vặt cho trẻ con trong nhà là anh chị em bọn ḿnh. Những ngày mùa, ḿnh hay theo bạn ấy ra rẫy xem bạn giúp người lớn trong nhà tỉa đậu, trồng khoai. Nhằm những lúc vụ mùa sắp thu hoạch, hai đứa ưa lẻn ra rẫy chơi,khi th́ hái dưa chuột non nhai rào rạo, khi th́ đào mấy củ khoai đem vùi lửa, khoai chín thơm phứt nóng hỗi, hai đứa vừa thổi vừa ăn, vừa cười khúc khích với nhau. Lại có khi tụ tập thêm vài bạn khác cùng xóm, rủ nhau chơi tṛ bán quán, nhảy c̣ c̣, nhảy dây, đánh đũa… Ḿnh nhớ măi hôm đi thi vào THĐ, ba bắt ḿnh dậy thật sớm,chuẩn bị xong xuôi, trời c̣n tối đen,ba dắt tay ḿnh, dọ dẫm trên con đường ṃn, vừa đi vừa gọi om ṣm tên bạn . Cái hồi ấy, khu xóm quê đó chỉ có hai đứa ḿnh đi thi vào THĐ mà làm rộn lên cả xóm c̣n đang yên giấc. Lần ấy, hai đứa đều thi rớt, phải ngồi lại lớp nhất thêm một năm. Trong năm đó ba má ḿnh dọn nhà đi lên gần quận lỵ hơn nhưng chỉ cách chỗ cũ một cây số, mỗi ngày đi học ḿnh phải lội bộ ngược trở lại một cây số ngang qua chỗ cũ để ghé vào nhà bạn ấy rồi cùng đi thêm một cây số nữa mới tới trường . Năm đó, đi thi vào THĐ lần thứ nh́, cả hai đứa đều đậu và được sắp ngồi chung lớp A nên mừng ơi là mừng. Hồi ấy trong nhà, chỉ ḿnh ḿnh thi đậu được vào trường công lập nên ba má cưng, việc nhà có anh chị lớn và ba má lo rồi nên cũng chẳng ai rầy la ǵ “ nhỏ mít ướt”, đi học về làm bài xong hễ có thời gian là ḿnh tha hồ …vù lại nhà bạn ấy. Tuy phải đi bộ một cây số để đến đó nhưng ḿnh không ngại chút nào .Bạn ấy thỉnh thoảng cũng tới nhà ḿnh chơi nhưng ít khi ở nhà ḿnh lâu, lư do là nhà ḿnh ít tṛ để chơi hơn nhà bạn ấy. Hai đứa như bóng với h́nh trong nhiều năm liền. Từ hồi tiểu học cho đến suốt mấy năm trung học, bạn ấy lúc nào cũng bênh vực cho ḿnh, lại lo lắng cho ḿnh đủ thứ, phải nói ngay rằng bạn ấy già dặn hơn ḿnh nhiều, bạn lại dám ăn dám nói, ḿnh nghĩ có lẽ do bạn ấy có cơ hội đọc sách nhiều hơn ḿnh, bạn có hai ông anh lớn có tŕnh độ học vấn cao, trong nhà có ít nhiều sách vở, báo chí thời mới, đó chính là một trong những nguyên nhân khiến ḿnh thích đến nhà bạn ấy chơi. Nhà ḿnh cũng có sách vở, báo chí nhưng đa phần là kinh kệ nhà Phật, sách dạy làm người như Minh Tâm Bửu Giám, Thông Thiên Học, báo Chánh Đạo, Đuốc Nhà Nam, Đuốc Từ Bi, Hải Triều Âm.v.v…của ông cụ nhà Nho là ba ḿnh mà ḿnh dù chẳng hiểu tí ǵ cũng đă ṭ ṃ lục lọi đọc chẳng sót quyển nào. V́ ông cụ nhà ḿnh tuyệt đối cấm con cái đụng tới cái gọi là “tiểu thuyết”, nên ḿnh khoái đến nhà bạn ấy chơi, hễ bắt gặp sách vở, báo chí mà ḿnh cho là lôi cuốn, hấp dẫn th́ chúi mũi vào đọc ngấu nghiến cho hết rồi trả lại chỗ cũ chớ không dám mang về nhà. Năm học Đệ Thất ḿnh phải đón xe đ̣ từ Sài G̣n lên để đi. Có hôm ḿnh lên xe th́ gặp bạn ấy đă trên xe v́ xe chạy ngang chỗ bạn ấy trước rồi mới đến chỗ ḿnh. Hai đứa gặp nhau tíu tít dù vẫn gặp nhau mỗi ngày. Hôm nào lên xe không gặp v́ đứa đi trước đứa đi sau lỡ chuyến th́ cứ y như ngồi trên lửa, nhấp nha nhấp nhỏm. Hết năm Đệ Thất, sang năm Đệ Lục, Đệ Ngũ cũng cứ như vậy. Đến năm Đệ Tứ th́ nhà sắm cho bạn xe động cơ hai bánh. Thế là ngày ngày, bạn ấy đèo ḿnh đến trường. Hai đứa hẹn giờ nhau, ḿnh ra quốc lộ 13 chờ sẵn, xe bạn vừa trờ tới là ḿnh …cột hai vạt áo dài lại rồi leo lên yên sau.( Ư a ! Hồi ấy chẳng biết “ Yểu điệu thục nữ” là ǵ cả). Trong bao nhiêu năm trời, bạn ấy vừa là bạn vừa đóng vai đàn chị của ḿnh. Một nhóm bạn chơi chung nhau c̣n vài bạn khác, nhưng các bạn khác ở xa hơn nên rốt cuộc chỉ hai đứa là thân thiết nhất trong suốt quảng thời gian chung lớp chung trường. Năm cuối cùng, gia đ́nh ḿnh không có khả năng cho phép ḿnh tiếp tục theo đuổi việc học hành nên ḿnh rời trường sớm hơn bạn. Rồi ḿnh lập gia đ́nh và theo chồng đi nơi khác. Từ đấy mỗi đứa đều có một cuộc đời riêng, sinh hoạt không giống nhau nên cơ hội gặp gỡ càng ít đi. Ḿnh bận bịu với bổn phận, trách nhiệm. Bạn tiếp tục con đường học vấn, vào đại học. Mấy năm trời lại trôi qua, cho đến một ngày…ngày mà mọi nề nếp cũ của xă hội bị xáo trộn đảo điên. Ḿnh có cơ hội về sống gần chốn cũ th́ bạn, bạn lại phải khăn gói lên đường đi học tập…làm công dân mới mặc dù trước kia bạn chỉ là một thư kư hành chánh. Khi bạn trở về, bạn mời ḿnh ăn cưới và lần này th́ đến phiên bạn …theo chồng đi chốn khác. Bạn măi rối rắm với đời sống khốn khó của một gia đ́nh dưới con mắt của người cầm quyền địa phương là thành phần …ngụy quyền, ḿnh luôn bận bịu với toan tính tránh né những t́nh huống có thể xảy ra trong chiều hướng xă hội đảo lộn, gặp gỡ nhau chưa được mấy lần, chưa kịp cả ăn đầy tháng con bạn th́ ḿnh đă lênh đênh trên sóng nước, phó mặc mạng sống cho trời đất rủi dung. Từ đấy vắng bặt tin tức cả đôi bên. Mười lăm năm. Phải, mười lăm năm phù du qua cuộc đời. Mười lăm năm, bằng quảng thời gian “ bèo trôi sóng vỗ chốc mười lăm năm” trong cuộc đời của nàng Kiều. Ḿnh không bao giờ nghĩ rằng sẽ có ngày này từ khi đặt chân xuống con thuyền nhỏ chông chênh một chiều mưa gió năm nào trên sông Tiền. Hai cái cảm giác mà có lẽ suốt đời ḿnh không quên được đều đến với ḿnh bằng hai buổi chiều mưa. Một chiều mưa gió ướt đẫm sông Tiền nước chảy đục ngầu, ướt đẫm ánh mắt mẹ già héo hắt tiễn đưa con, ướt đẫm đất trời xanh biếc bóng dừa bóng cau trong ḷng cô bé vốn đă mau nước mắt thuở nào…Rồi khi bước chân xuống phi trường TSN, nh́n lại trời quê sau mười lăm năm qua màn mưa lất phất, một cảm giác vừa ngọt ngào, vừa xót xa, lạ lẫm ào ạt tràn ngập tâm hồn ḿnh. Dù chung quanh anh em con cháu rộn ràng, cảm giác của ḿnh sao nghe như …lạc lơng, ngác ngơ. Này mẹ, này anh, này chị, này em…Ngoài những khuôn mặt thân thương đă hằn thêm màu mưa nắng, có những khuôn mặt trẻ trung hơn nhưng vẫn đầy nét gió sương mà ḿnh không thể nào nhận ra được là đứa nào con của ông anh bà chị nào. Ghé sát vào mặt từng đứa để nghe … “ Con nè, thằng….; Con nè, con…v.v…”Ḿnh chỉ biết kêu lên “ Trời đất, sao mà không giống như ta tưởng chút nào”. Trong đầu ḿnh chỉ có h́nh ảnh những chú nhóc con đầu trần chân đất mặc quần cọc chạy nhong nhong trên đường làng, tóc tai toàn mùi nắng gió. Mẹ ḿnh cười hiền “ Con này nói lạ, bộ tưởng là …ngày hôm qua sao”. Ḿnh nghẹn ngào nh́n mọi người, thấy thương sao những làn da sạm nắng, những mái tóc hoe vàng. Trên đường về nhà, nh́n bất cứ h́nh ảnh, cảnh vật nào ḿnh cũng đều thấy ngậm ngùi thương cảm, ḿnh thấy thương sao những hạt mưa lất phất rơi trên mái tranh xóm nghèo, thương em bé làng quê áo quần xốc xếch vui đùa với mấy hạt mưa và cây dù bằng lá củ môn, thương con trâu ốm o c̣m cơi, thương ngọn cỏ cháy xém vơ vàng trên mănh đất hoang, ḿnh thương hết những h́nh ảnh thô sơ mộc mạc của làng quê, càng thương những h́nh ảnh ấy th́ ḿnh càng thấy tiếc, tiếc cho đôi bàn tay ḿnh thật là bé bỏng, yếu đuối. Ḿnh càng thương hơn ngôi nhà của bạn. Ḿnh cũng không biết đó có nên gọi là nhà chăng? Nếu ḿnh không được nh́n tận mắt căn nhà này mà chỉ nghe ai kể lại thôi th́ ḿnh sẽ cho là …bi thảm hóa. Nước mắt của ḿnh không biết ở đâu chực sẵn đă vội ứa ra. Ḿnh và một bạn khác đến bất th́nh ĺnh nên không gặp bạn ấy, chỉ có đứa con trai nhỏ của bạn ở đó, ḿnh chỉ biết nhắn với cháu là sẽ trở lại. Đi ra khỏi nhà bạn, nước mắt ḿnh tiếp tục chảy ra, ḿnh không tưởng tượng được với một căn nhà như vậy, bạn sinh hoạt như thế nào, c̣n người đàn ông trong gia đ́nh của bạn, anh ta làm ǵ với khung cảnh mái nhà như thế, những thắc mắc cứ vương vấn măi trong đầu ḿnh trong suốt thời gian bọn ḿnh hai đứa, với cô em ḿnh, một cháu trai con bà chị làm …hướng dẫn viên, cô em của bạn ấy, theo chương tŕnh đă định sẵn đến thăm trường Nữ THĐ năm xưa. Ḷng đă ngậm ngùi cho bạn, càng thấy ngậm ngùi hơn khi nh́n khung cảnh mái trường thân yêu ngày nào. Ḿnh chỉ nhận ra được dăy lớp chính có hai tầng lầu và cái cửa ṿng cung phải bước ngang qua đó mỗi khi muốn đi vào văn pḥng hoặc lên lầu v́ nó không có ǵ thay đổi, nhưng sân trường và mấy dăy lớp khác th́ ḿnh hoàn toàn không có chút ư niệm ǵ, nó khác xưa nhiều quá, ḿnh nhớ là ngày xưa sân trường chỉ có một cái cột cờ ở giữa sân mà thôi. Dạo ấy trường đang nghỉ hè nên ḿnh không gặp ai ở đấy cả, ḿnh và bạn G. chụp vài bức ảnh rồi cũng buồn bă lên xe đi nơi khác. Sau khi thăm viếng vài chỗ khác – ḿnh lên thăm tỉnh lỵ, có đi ngang trường Nam THĐ nhưng không ghé vào v́ ở đó cũng chẳng có ai – ḿnh quay trở lại nhà bạn ấy, bạn vẫn chưa về nhà nhưng bọn ḿnh quyết định ở đấy chờ v́ ḿnh biết rằng hôm đó ḿnh không gặp được bạn ấy để đi chơi với nhau một ngày th́ ḿnh khó có thời điểm nào khác hơn. Cuối cùng th́ ḿnh cũng được toại nguyện. Đứng lóng nhóng ở con đường ṃn trong xóm trước sân nhà bạn, thấy dáng bạn cỡi xe đạp tất ta tất tưởi chạy về khi thấy bóng bọn ḿnh lao nhao trước sân nhà. Nh́n bạn thật chẳng khác ngày xưa chút nào chỉ thêm nét nắng mưa hằn trên khuôn mặt. Vừa đến nơi là bạn hất chiếc xe đạp qua một bên, chạy a tới ôm choàng lấy ḿnh, miệng kêu rối rít “ Thiệt là …bồ đó hả…nhỏ mít ướt, nhỏ ơi là nhỏ ơi !!!”. Rồi cả bọn kéo nhau vào nhà. Sau một hồi kể lể, hỏi bạn rằng có thể đi với nhau một ngày được chăng, bạn cười hề hề, cho là chuyện nhỏ bởi v́ bạn cũng đang …thất nghiệp. Nghe bạn nói năng ồn ào pha tṛ vui vẻ, “Nhỏ mít ướt” chỉ biết có cười …híp cả mắt lại, nhưng nhỏ nhận ra được trong nét khôi hài của bạn thật không thiếu phần chua chát, đắng cay. Hỏi người đàn ông trong gia đ́nh bạn sao vắng bóng, bạn lại chua chát hát “ Gió đưa bụi chuối sau hè…” rồi bạn cười hề hề “Đừng lo, trong nhà ta có gạo và nước mắm đủ cho một mẹ bốn con ăn một tháng nên ta mới dám “cự” với bọn “chủ cả nước ngoài” hiếp đáp mấy đứa nhỏ thiệt thà chơn chất ở đây đó chớ, ta, một nách bốn con, bị cuộc đời đá lăn đá lóc từ mười mấy năm nay rồi, ta đâu có ngán bọn nó, ta cũng đă làm không biết bao nhiêu nghề rồi, buôn thúng bán bưng, cày sâu cuốc bẩm, thứ ǵ ta cũng không từ, cái văn bằng ngày xưa ở cái xó xỉnh này đă bị khoác lên lớp áo ngụy quyền th́ chỉ có nước đem treo trong bếp cho khói ám mà thôi, cũng may nhờ kiến thức ở học đường ngày xưa mà ta làm nghề tay chân nào cũng khá hơn người khác nên ta không sợ thất nghiệp, chỉ tội mấy đứa con ta, đứa nào học cũng giỏi nhưng ta không có khả năng cho nó tiếp tục đi học v́ nhiều lư do, hy vọng duy nhất của ta bây giờ là chờ đợi bà nội chúng nó liên lạc được người chủ Mỹ cũ để t́m cách lo cho chúng đi khỏi nơi này th́ mới mong khá được mà thôi. Nghe hết tâm sự đắng cay chua chát của bạn, ḷng nhỏ nặng ch́nh chịch. Cái tâm sự đó không phải chỉ riêng bạn mới có, nhỏ cũng từng nghe rất nhiều, mà không chừng nếu nhỏ c̣n ở lại th́ chính nhỏ cũng sẽ là đương sự trong câu ca dao “ Gió đưa bụi chuối” kia. Biết làm sao hơn, đó là thảm cảnh chung của xă hội thời nào cũng có mà ngày càng đi đến t́nh trạng tồi tệ hơn. Nói là cùng đi chơi thăm chỗ này chỗ nọ với nhau, thật ra mục đích là để kể lể cho nhau nghe tâm sự trùng trùng trong mười mấy năm trời gom lại một ngày ngắn ngủi. Nhỏ nhận ra được bạn vẫn c̣n giữ cái tính hào hiệp, không chịu được cái cảnh những người hiền lành nhút nhát bên ḿnh bị người khác áp bức giống như nhỏ ngày nào, và cũng v́ cái tính ấy mà bạn luôn phải xung đột với kẻ áp bức khiến cho đời sống bạn thêm vất vả, nhỏ đem điều này nêu lên với bạn th́ bạn …trợn mắt “ Trời ơi, vậy mà c̣n sống chưa nổi đó em cưng, cưng mà c̣n ở đây chắc …cưng khóc tối ngày”, tuy miệng nói “ Chắc cũng không đến đỗi nào chứ” nhưng nhỏ cũng thầm cám ơn trời là ḿnh may mắn hơn bạn, dù cuộc đời của nhỏ cũng lắm phen lên thác xuống ghềnh. Đi một ṿng đây đó, khi đưa bạn trở lại nhà, muốn giúp bạn nhưng sợ bạn tủi thân, nhỏ dấm dúi vào tay bạn một phong b́ bảo gửi cho mấy đứa trẻ ăn quà và hẹn bạn mấy tuần sau sẽ gặp lại v́ nhỏ phải đi ra miền Trung ngày hôm sau. Khi trở về từ miền Trung, ḿnh không c̣n nhiều thời gian nên cũng không thể sắp xếp để đi với nhau được lần nào nữa. Chỉ có hôm đưa ḿnh ra phi trường trở lại Mỹ, bạn khóc mà ḿnh cũng khóc, không nói với nhau được lời nào, ḿnh cũng không dám hứa với gia đ́nh hay với bạn là bao giờ sẽ lại về, v́ ḿnh biết công việc của ḿnh đa đoan, không thể nói trước được. Trở về Mỹ ít lâu, ḿnh và bạn trao đổi với nhau được vài ba bức thư th́ bỗng dưng lại vắng bặt tin tức bạn, có thư đi mà không có thư về, ḿnh nhờ mấy đứa con bà chị bên nhà t́m hiểu giùm ḿnh th́ được tin là bạn đă rời khỏi chỗ ấy rồi nhưng không biết là bạn đi đâu. Rốt cuộc ḿnh lại mất liên lạc với bạn thêm lần nữa. Từ ấy đến giờ, ḿnh vẫn chưa có cơ hội trở về để đích thân đi t́m bạn. Ḿnh chỉ cầu mong sao hy vọng của bạn được thành tựu, bạn vẫn ở đâu đó trên trái đất này th́ nhất định một ngày nào đó ḿnh sẽ c̣n gặp lại bạn,ḿnh tin chắc chắn như vậy. Bạn ta ơi, bạn ở đâu đó nếu đọc được những gịng chữ này của ḿnh th́ bạn biết ngay đây là “Nhỏ mít ướt” ngày nào của bạn đang nhớ đến bạn nhiều lắm đây. Bạn ta ơi là bạn ta ơi ! Hạt Cát - 2000 |
| Trang Văn Học |
|
© 2007 hatcat79.com. All Rights Reserved. |